W poprzednim wpisie wyjaśniliśmy kilka istotnych kwestii związanych z przeszukiwaniem słowników medycznych haseł przedmiotowych (ang. controlled vocabulary terms). Ustaliliśmy, że analiza hierarchii niezbędna jest do identyfikacji hasła przedmiotowego i innych terminów wyszukiwawczych, które mogą być istotne dla naszej strategii. Tym razem postaramy się wskazać, na co szczególnie warto zwrócić uwagę w strukturze hasła przedmiotowego, aby maksymalnie wykorzystać wszystkie dostępne informacje.
Na końcu strony zamieściliśmy krótką prezentację, dzięki której na przykładach można zobaczyć, jak wykorzystywanie poszczególnych funkcji wpływa na uzyskane rezultaty wyszukiwania. Zachęcamy do zapoznania się z materiałami oraz do uzupełnienia swojej wiedzy poprzez zapoznanie się z modułem poświęconym wyborowi haseł przedmiotowych.
Po odnalezieniu odpowiedniego hasła przedmiotowego dla wyodrębnionego z pytania badawczego konceptu, warto przeanalizować opracowanie tego hasła. Może ono podpowiedzieć kierunek dalszych działań w celu skonstruowania strategii wyszukiwawczej.
Znajduje się na samej górze i w strategii powinna być zapisana w taki sam sposób, w jaki jest zaindeksowana w bazie. Jeżeli zatem dla „mukowiscydozy” hasłem przedmiotowym jest „Cystic Fibrosis”, to w strategii powinniśmy zapisać je tak: „Cystic Fibrosis”[MeSH].
W pierwszej kolejności warto zapoznać się z definicją hasła, aby upewnić się, że nie jest ono zbyt wąskie lub zbyt szerokie dla naszego tematu (np. w MeSH: „Depression, Postpartum” zamiast „Depressive Disorder„). Niekiedy z definicji możemy też odczytać, jakie inne hasła przedmiotowe mogłyby być adekwatne dla naszego zapytania (są one zawsze oznaczone WERSALIKAMI).
Słowniki haseł przedmiotowych aktualizowane są na bieżąco, dlatego rok wprowadzenia hasła do bazy jest istotną informacją dla specjalisty zajmującego się strategią wyszukiwawczą pod kątem przeglądów systematycznych. Szczególnie w przypadkach, kiedy hasło jest nowe (np. z zeszłego roku), warto przyjrzeć się temu, w jaki sposób dany temat był indeksowany wcześniej.
Na przykład hasło MeSH „Depression, Postpartum” wprowadzono w roku 1996, wcześniej publikacje dotyczące tematu depresji poporodowej indeksowano pod hasłami „Depression” (1966–1995), „Depressive Disorder” (1981–1995) i „Puerperal Disorders” (1966–1995).
Kwalifikatory (ang. subheadings, qualifiers) pozwalają na zawężenie tematu do jego określonego aspektu, np. etnologia, genetyka, historia, zapobieganie, leczenie. UWAGA! Można rozważyć dodanie hasła MeSH z kwalifikatorem, ale należy dokładnie przeanalizować (testując różne wersje strategii), czy nie spowoduje to, że pominiemy istotne publikacje.
Funkcja ta pozwala na ograniczenie wyszukiwania tylko do takich publikacji, w których poszukiwane zagadnienie jest tematem głównym. Przydaje się szczególnie przy dużej liczbie uzyskanych wyników. Tak jak przy kwalifikatorach, należy jednak rozważyć, czy wykorzystanie tej funkcji nie spowoduje, że utracimy relewantne wyniki. Aby skorzystać z funkcji major focus, należy (zob. slajd 17):
Opcja explode wyszukuje wybrany termin oraz hasła od niego węższe (znajdujące się niżej w hierarchii hasła przedmiotowego). Funkcja explode (zob. slajd 17):
Jeśli zdecydujemy, że nie chcemy uwzględniać w strategii haseł znajdujących w drzewie pod wybranym hasłem, to powinniśmy skorzystać z opcji not explode. Aby to zrobić, należy (zob. slajd 17):
Not explode znacząco ogranicza liczbę uzyskanych wyników (zob. slajdy 12–13), ale tylko wtedy, jeśli hasło można rozszerzyć o terminy niżej w drzewie. W przeciwnym wypadku uzyskamy tyle samo wyników, co przy skorzystaniu z domyślnego explode (zob. slajd 11).
Entry Terms (w Emtree nazywane po prostu synonyms) to synonimy, alternatywne formy i inne blisko powiązane z wybranym hasłem przedmiotowym terminy. Dzięki ich istnieniu łatwiej jest zidentyfikować hasło przedmiotowe (np. wpisanie w wyszukiwarkę MeSH terminu “mucoviscidosis” spowoduje, że baza zaproponuje prawidłowe hasło przedmiotowe, czyli “Cystic Fibrosis”). Entry Terms warto również przeanalizować pod kątem identyfikacji słów kluczowych, które następnie dodajemy do strategii. Należy jednak pamiętać o zachowaniu kilku zasad:
