Źródła wyszukiwania

Wyszukiwanie publikacji stanowi fundamentalny krok w procesie tworzenia przeglądu systematycznego. W tej części wskażemy, gdzie szukać publikacji do przeglądu systematycznego oraz omówimy każde z tych źródeł.

Po zapoznaniu się ze wszystkimi materiałami zachęcamy do sprawdzenia zdobytej wiedzy w Quizie „Źródła wyszukiwania”.


Bazy bibliograficzne

Bazy bibliograficzne to elektroniczne zbiory informacji zawierające metadane i indeksy publikacji naukowych, takich jak artykuły, książki, rozprawy doktorskie, raporty, konferencje itp. Są to rozbudowane zasoby, które umożliwiają wyszukiwanie i przeglądanie literatury naukowej w jednej lub kilku dziedzinach. Mogą zawierać abstrakty lub pełne teksty publikacji. To ile baz należy przeszukać zależy od pytania badawczego. Dla zachowania standardu przeglądu systematycznego wyszukiwanie należy przeprowadzić w minimum trzech bazach danych.

Najbardziej popularne bazy bibliograficzne:

  • PubMed – to nieodpłatna baza danych; umożliwia przeszukiwanie i dostęp do pełnych tekstów, streszczeń oraz opisów bibliograficznych publikacji z dziedziny medycyny i nauk pokrewnych
  • Embase – baza bibliograficzno-abstraktowa z zakresu nauk biomedycznych; obejmuje wiele informacji z zakresu farmakologii oraz toksykologii
  • Medline – baza obejmuje publikacje z zakresu nauk biomedycznych; umożliwia dostęp do opisów bibliograficznych, abstraktów i pełnych tekstów artykułów
  • Scopus – wielodziedzinowa baza abstraktów i cytowań literatury naukowej; jest bazą bibliometryczną, podaje liczbę cytowań publikacji
  • Web of Science – wielodziedzinowa baza abstraktowo-bibliometryczna, zawiera indeksy cytowań oraz bazy naukowe pozwalające na uzyskanie informacji na temat cytowań, a także przeprowadzenie wyszukiwań tematycznych literatury
  • Cochrane – baza, gdzie gromadzi się regularnie aktualizowane, wiarygodne dane biomedyczne oraz opracowania wspierające podejmowanie decyzji w opiece zdrowotnej.

Warto przeszukać również bazy, które specjalizują się w piśmiennictwie z danej dziedziny np.

Dodatkową pomocą przy identyfikowaniu wpływowych prac naukowych i badawczych w danym obszarze może być Google Scholar – internetowa wyszukiwarka od Google, która specjalizuje się w wyszukiwaniu publikacji naukowych, artykułów, rozpraw doktorskich, książek i innych akademickich materiałów.

Więcej o bazie PubMed
Więcej o bazie Scopus
Więcej o bazie Embase

Szara literatura

Szara literatura (ang. grey literature) – to wiedza i informacje tworzone przez organizacje, rządy i przemysł, obejmujące szeroki zakres obszarów tematycznych i dziedzin zawodowych, niekontrolowanych przez wydawnictwa komercyjne. Te publikacje, dane i inne materiały są uznawane za kluczowe źródło dowodów, argumentacji, innowacji i zrozumienia w wielu dziedzinach, w tym w naukach ścisłych, inżynierii, zdrowiu, naukach społecznych, edukacji, sztuce i humanistyce.

Do szarej literatury zalicza się czasopisma naukowe publikujące bez należytego dozoru edytorskiego i niezależnych recenzentów lub pojedyncze teksty, które nie zostały zrecenzowane przez niezależnych recenzentów.

Szara literatura to także m.in.

  • wszelkiego rodzaju raporty techniczne
  • raporty rządowe i statystyczne
  • preprinty i reprinty
  • nieopublikowane dysertacje magisterskie i doktorskie
  • podręczniki
  • broszury
  • materiały konferencyjne
  • nierecenzowane publikacje (rozdziały) w wydawnictwach encyklopedycznych
  • eseje
  • słowniki
  • wywiady
  • patenty
  • kwestionariusze
  • recenzje
  • protokoły naukowe
  • specyfikacje
  • webinary
  • roczniki.

Jak wyszukać „szarą literaturę”?

  • sprawdź w przeglądach systematycznych, które poruszają Twój temat badawczy, czy są wskazane źródła „szarej literatury”
  • przeszukaj bazy bibliograficzne pod kątem szarej literatury (prace magisterskie i doktorskie, materiały konferencyjne)
  • przeszukaj bazy gromadzące „szarą literaturę”, np. OpenGrey, ProQuest Dissertations & Theses Global
  • przejrzyj strony internetowe organizacji, stowarzyszeń zawodowych, serwisów rządowych
  • przeszukaj rejestry badań, by znaleźć trwające i nieopublikowane badania; przykładowe rejestry:

Źródła drukowane

Indeksy cytowań

Przeszukiwanie źródeł drukowanych, choć jest czasochłonne, może być niezwykle cenne. Dzięki ręcznemu przeszukiwaniu literatury można trafić na publikacje, których nie uwzględniła strategia wyszukiwawcza, nie zostały odpowiednio zaindeksowane lub których nie ma w elektronicznych bazach danych.

Służą do pozyskania listy referencji z różnych badań oraz listy artykułów, które cytują konkretne badanie. Ponadto pomogą zidentyfikować potencjalnie istotne rekordy, które powinny zostać uwzględnione w przeglądzie. Indeksy cytowań zawierają bazy takie jak: Scopus, Web of Science, Google Scholar oraz citationchaser.



Powrót do początku strony

Podziel się: